Inflacja to wzrost cen towarów i usług. Może być wywołana przez wzrost cen surowców, podwyżki stawek pracy lub inne czynniki. Inflacja może mieć pozytywny wpływ na gospodarkę, ponieważ stymuluje wzrost produkcji i inwestycje. Jednak wysoka inflacja może negatywnie wpłynąć na gospodarkę, ponieważ powoduje wzrost cen i osłabia siłę nabywczą pieniądza.
Czym dokładnie jest inflacja? Definicja pojęcia
Inflacja to wzrost średnich cen półtora roku temu. Zgodnie z GUS, w październiku 2019 r. inflacja wyniosła 4%. Oznacza to, że przeciętny Polak musiał zapłacić o 100 zł więcej niż rok temu. Czym jest inflacja? Definicja jest bardzo prosta: to nic innego jak wzrost średnich cen na danym rynku. Inflacji można się spodziewać, gdy gospodarka rozwija się dynamicznie – tworzy się więcej miejsc pracy, a pieniądze krążą szybciej. Wtedy pojawia się presja na podwyżki cen, a producenci i sprzedawcy chcą uwzględnić swoje koszty w cenach. Inflacja może być też efektem działania spekulantów, którzy podnoszą ceny ze względu na spodziewane podwyżki. W Polsce inflacja utrzymywała się na stosunkowo niskim poziomie – do 2016 roku utrzymywała się poniżej 1%. Od tego czasu stopniowo rosła – w 2017 roku było to 1,6%, a w 2018 już 2,4%.
W 2019 roku GUS publikuje dane miesięcznie – według nich, w październiku 2019 r. inflacja wyniosła 4%. Inflacji można się spodziewać także wtedy, gdy do gospodarki napływa dużo gotówki – np. w formie inwestycji zagranicznych lub programów socjalnych finansowanych ze środków unijnych. Wtedy pieniądze krążą szybciej, a ceny rosną. Inflacja jest też często efektem działań banków centralnych, które stymulują gospodarkę poprzez obniżanie stóp procentowych. Wtedy pieniądze są tańsze, a firmy i gospodarstwa domowe mają więcej środków na inwestycje. Inflacja wynika także ze zmian kursu waluty – np. wzrostu kursu euro wobec złotego.
Rodzaje inflacji
Inflacja to wzrost cen, który może być spowodowany przez wiele czynników. Można ją podzielić na kilka typów, w zależności od tego, co jest jej przyczyną.
Jednym z typów inflacji jest tzw. inflacja cenowa. Powstaje ona wtedy, gdy producenci podnoszą ceny swoich produktów ze względu na rosnące koszty surowców lub siły roboczej. Inflacja cenowa jest często spotykana w okresach recesji gospodarczej, kiedy to firmy starają się utrzymać zyski, a rosnące bezrobocie powoduje, że odbiorcy są skłonni płacić więcej za towary i usługi.
Kolejnym typem inflacji jest tak zwana inflacja popytowa (inflacja demand-pull). Powstaje ona w sytuacji, gdy popyt na towary i usługi przekracza ich podaż. W rezultacie firmy podnoszą ceny swoich produktów. Inflacja popytowa jest często spotykana w okresach prosperity gospodarczej, kiedy to dochody szerokiej rzeszy ludzi rosną i mają oni więcej pieniędzy do wydania.
Trzecim rodzajem inflacji jest tak zwana inflacja strukturalna (cost-push inflation). Powstaje ona wtedy, gdy podwyżki stawek płacy prowadzą do podwyżek cen produktów i usług. Inflacja strukturalna może być problematyczna dla gospodarki, ponieważ prowadzi do dalszych podwyżek cen (tzw. spirala inflacji), a także do ograniczenia produkcji i zatrudnienia.
Czwartym rodzajem inflacji jest tzw. inflacja importowa (import-price inflation). Powstaje ona wtedy, gdy ceny towarów importowanych rosną ze względu na podwyżki cen surowców lub na wzrost kosztów transportu. Inflacja importowa może być problematyczna dla gospodarki, ponieważ prowadzi do ograniczenia produkcji i zatrudnienia.
Skutki inflacji
Inflacja oznacza wzrost cen towarów i usług. Jakie są jej skutki? Przede wszystkim podnosi się koszt życia, a to przekłada się na mniejsze wydatki na takie rzeczy jak jedzenie, ubrania czy opłaty czynszowe. Wszystko staje się droższe, a więc pieniądze tracą na wartości. Inflacja ma też negatywny wpływ na oszczędzanie – im więcej inflacji, tym niższa będzie stopa zwrotu z naszych oszczędności. Co roku trzeba więc bardziej liczyć się ze spadkiem realnej wartości pieniądza. Jak możemy sobie radzić z inflacją? Najważniejsze to regularnie monitorować wydatki i starać się oszczędzać. Niestety, łatwo powiedzieć, ale trudno to robić w praktyce. Warto jednak pamiętać o tym, że im mniejsze ryzyko finansowe, tym lepiej dla nas.
Inflacja w Polsce
Inflacja w Polsce podczas 2022-2023 roku będzie najprawdopodobniej wynosić około 3,5%. Oznacza to, że ceny wzrosną średnio o 3,5% rocznie. Inflacja jest stanem, w którym ceny są coraz wyższe i coraz więcej pieniędzy jest potrzebnych do kupna tych samych produktów. Wysoka inflacja może być powodem dużych problemów gospodarczych i społecznych. Najbardziej dotknięte niższymi dochodami są osoby starsze oraz dzieci. Osoby te mają tendencję do większego spożywania produktów żywnościowych oraz usług medycznych.
Dzieci natomiast korzystają z usług opieki nad dziećmi i edukacji, które również podlegają cenom inflacyjnym. Gospodarka Polski opiera się na eksporcie, a głównymi partnerami handlowymi są Niemcy oraz Czechy. Wraz ze wzrostem cen wewnątrz gospodarki polskiej, istnieje ryzyko spowolnienia gospodarczego ze strony naszych partnerów handlowych. Ponadto, jeśli dojdzie do eskalacji konfliktów na Ukrainie lub Białorusi, może to negatywnie wpłynąć na transport towarów przez Polskę. Wszystkie te czynniki mogą skutecznie zahamować wzrost gospodarczy Polski.
