Osoby prowadzące działalność gospodarczą, a w szczególności te, które dokonują transakcji międzynarodowych, mogą spotkać się z pojęciem akredytywy, której celem jest zabezpieczenie stron transakcji. Czym jest akredytywa bankowa? Kto i kiedy powinien z niej skorzystać? Ile kosztuje akredytywa i które banki jej udzielają?
Prowadząc działalność gospodarczą i jednocześnie dokonując transakcji międzynarodowych, przedsiębiorcy różnych branż narażeni są na pewne ryzyka związane np. z niewywiązaniem się z umowy przez kontrahenta. Bez względu na to, czy chodzi o samo dokonanie płatności, czy też dostawę towarów odpowiedniej jakości, w określonym terminie i ustalonej ilości.
Dochodzenie ewentualnych roszczeń od kontrahenta zagranicznego może być niezwykle utrudnione, jednak istnieją narzędzia, które pozwalają na zminimalizowanie ryzyka handlowego. Jednym z nich jest przedmiotowa akredytywa, dzięki której obie strony transakcji (nie tylko międzynarodowych) są znacznie zabezpieczone. Czym jest i na czym polega akredytywa bankowa?
Co to jest akredytywa bankowa?
Akredytywa bankowa jest pewnym rodzajem płatności, która następuje dopiero po spełnieniu przez stronę umowy ustalonych warunków. Jej zadaniem jest zabezpieczenie obu stron transakcji handlowych na wypadek niewywiązania się ze swej części przez jeden z podmiotów. Co istotne, akredytywa obsługiwana jest przez bank, a więc podmiot zupełnie niepowiązany z żadną ze stron transakcji i to on dokonuje rozliczenia, uprzednio blokując środki na koncie importera, w celu przelania ich na rachunek eksportera, gdy ten wywiąże się dostawy towarów / usług.
Aby dobrze zrozumieć mechanizm działania akredytywy bankowej, najlepiej zobrazować to na przykładzie. Załóżmy, że podmiot zarejestrowany w Polsce (importer) zamierza kupić określoną ilość towarów od podmiotu zarejestrowanego w Chinach (producenta / eksportera). Producent może oczekiwać dokonania przedpłaty, na co nie chce się zgodzić importer, ponieważ obawia się, że producent nie wywiąże się ze swej części umowy.
Nie chodzi tylko o samą dostawę produktów czy usług, ale także ich jakość, ilość i terminowość dostawy. Importer oczekuje zatem, aby producent najpierw wysłał towar, a dopiero po tym dokona płatności. Eksporter ma obawy o to, czy importer ureguluje płatność i dochodzi do impasu, z którego wyjścia realnie może nie być. Co prawda biznes polega na zaufaniu i kompromisach, ale w praktyce bywa niezwykle różnie.
W takiej sytuacji dobrym wyjściem może być właśnie akredytywa bankowa, która reguluje warunki płatności dokonywanej bezpośrednio przez bank odbiorcy towarów czy usług na rachunek dostawcy.
Jak działa akredytywa?
Akredytywa bankowa otwierana jest w banku importera (odbiorcy towarów lub usług). Po uprzednim określeniu warunków umowy bank blokuje ustaloną w akredytywie kwotę na rachunku firmowym i zawiadamia o otwarciu akredytywy bank dostawcy (eksportera). Po otrzymaniu potwierdzenia o otwarciu akredytywy dostawca realizuje zamówienie i informuje o tym swój bank.
Następnie informacja ta przesyłana jest do banku otwierającego akredytywę, który weryfikuje poprawność wywiązania się z umowy, a jeśli wszystko zostało wykonane poprawnie, przelewa środki z rachunku importera na rachunek dostawcy. Dzięki temu rozwiązaniu obie strony transakcji są w pełni zabezpieczone, ponieważ mają pewność, że środki zostaną przelane, gdy zamówienie zostanie zrealizowane.
Czytaj także: Jaki kredyt dla firmy wybrać?
Strony akredytywy bankowej i niezbędne dokumenty
Aby można było mówić o akredytywie, trzeba pamiętać, że jest to usługa świadczona przez banki. Do jej realizacji niezbędne są zaś łącznie cztery podmioty:
- przedsiębiorca zamawiający
- przedsiębiorca realizujący zamówienie
- bank otwierający kredytywę
- bank odbiorcy (beneficjenta płatności)
Aby bank otwierający akredytywę mógł dokonać transfery środków na rachunek eksportera, konieczne jest przedłożenie instytucji dokumentów, które potwierdzą wywiązanie się przez niego z warunków określonych w akredytywie. Zwykle są to m.in. faktury handlowe, listy przewozowe, certyfikaty jakościowe, certyfikaty pochodzenia, dokumenty ubezpieczeniowe, etc. Wszystko zależy jednak wyłącznie od rodzaju transakcji, a także warunków umowy, która może być dowolnie kształtowana przez partnerów handlowych.
Ile kosztuje akredytywa bankowa?
Akredytywa bankowa daje duże poczucie bezpieczeństwa, jednak trzeba liczyć się z tym, że usługa ta nie należy do najtańszych. Jej koszt zwykle jest ściśle powiązany z wartością transakcji. W zależności od banku na koszt akredytywy składać mogą się między innymi:
- prowizja zależna od wartości transakcji i polityki banku;
- opłata za weryfikację dokumentów przez instytucję;
- opłata za otwarcie akredytywy przez bank otwierający;
- koszty dodatkowe ustalane przez bank.
Jeśli chodzi o prowizję, to wynosi ona średnio od 0,2 do nawet 0,5 proc. wartości transakcji, co w przypadku dużych zamówień może wynieść nawet kilka tysięcy złotych. Koszty akredytywy dość często rozkładane są na obie strony transakcji, jednak to także zależy od uprzednich ustaleń pomiędzy stronami.